ممکن است این موضوع برای ما و یا یکی از دوستان و نزدیکان‌مان پیش آمده باشد که در کاری مهارت نداشته باشیم اما خودمان از این امر بی‌خبر باشیم. تحقیق دانینگ کروگر که در این مطلب به بررسی آن خواهیم پرداخت، به افراد کمک می‌کند تا بتوانند متوجه شوند مهارت‌شان در هر امری تا چه اندازه است. اغلب افراد هنگامی که در معرض پرسشی در خصوص توانایی‌ها و کسب‌وکارشان قرار می‌گیرند، خودشان را در آن موضوع صد می‌دانند و احتمال نمی‌دهند که شاید آن‌طور که فکر می‌کنند نباشد؛ پس از ارائه آزمون نمره‌ای که در آن درس یا مهارت دریافت می‌کنند، بسیار کمتر از آن چیزی است که اعلام کرده‌اند. با ما همراه باشید تا روشن کنیم دانینگ کروگر چگونه به این نتیجه دست یافته‌اند؟ علاوه‌بر این موضوع، اگر به کارآفرینی و موضوعات مرتبط با آن علاقه‌مند هستید توصیه می‌کنیم حتما سری به وب‌سایت‌هایی مانند فرچون، فوربز، دانشگاه کسب و کار، بیزینس اینسایدر و هاروارد بیزینس ریویو بزنید و اطلاعات خودتان را در موضوعات کارآفرینی، استارتاپ، سرمایه‌گذاری و توسعۀ فردی بالا ببرید.

اثر دانینگ کروگر Dunning kruger effect چیست؟

در سال 1999، در دانشگاه کرنل، تحقیقی توسط دیوید دانینگ David Dunning و جاستین کروگرJustin Kruger انجام گرفت که پس از آن به اثر دانینگ کروگر معروف شد و اکنون مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. این دو نفر در تحقیقی که انجام دادند توانستند افراد زیادی را ازلحاظ توانایی‌های استدلال منطقی، دستور زبان انگلیسی و حس شوخ‌طبعی، بررسی کنند. پس از آن به این نتیجه رسیدند که بسیاری از این افراد، خودشان را در این زمینه‌ها، بسیار کامل ارزیابی کرده بودند. در حالی‌‌که به‌واقع چنین نبود، یعنی آزمون‌هایی که گرفته شد نشان داد که نتایج بسیار کمتر از میانگین مورد نظر بوده‌است. اما چرا این اتفاق رخ می‌دهد یعنی چه چیزی و یا چه حسی در افراد وجود دارد که سبب می‌شود آن‌ها توانایی تشخیص اشتباهات و خطاهای خود را نداشته باشند و در ارزیابی خودشان دچار اشتباه شوند؟

اما خلاف و عکس این امر نیز وجود دارد، یعنی افرادی هستند که در یک کار، علم و یا مهارت بسیار متخصص‌اند اما خود را دست کم می‌گیرند و اعتمادبه‌نفس پایینی دارند. در این مطلب که توسط دانشگاه کسب و کار آماده شده‌است، سعی داریم بیشتر به این موضوع بپردازیم و ضمن علت‌یابی، ببینیم چرا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟

چه چیزی باعث ایجاد اثر دانینگ کروگر می‌شود؟

این موضوع یکی از خطاهای شناختی به شمار می‌آید که با وجود آن، فرد دچار خود برتربینی شده و استعدادها و مهارت‌های خود را بیشتر از آن‌چه که در واقعیت هست در نظر می‌گیرد. این‌که چرا این اتفاق می‌افتد، به دلیل آن است که فرد در درک عدم توانایی‌ خود ناتوان است و خود را تواناتر و قوی‌تر از آن چه در درون اوست می‌پندارد.

دانینگ و کروگر در این تحقیق اظهار کرده‌اند که این پدیده ریشه در چیزی دارد که آن‌ها آن را «بار دوگانه» می‌نامند. در این مسئله نه تنها افراد بی‌صلاحیت‌اند، بلکه این بی‌کفایتی و بی‌صلاحیتی مانع از این می‌شود که بتوانند نسبت به عدم توانایی خود درکی پیدا کنند. به طوری که این افراد نسبت به انجام کارهای زیر تمایل پیدا می‌کنند:

• سطوح مهارت و دانسته‌های خود را بیش از آن‌چه که هست در نظر می‌گیرند.
• در شناخت مهارت واقعی و تخصص سایر افراد ناتوانند و خود را بالاتر از آن‌ها می‌پندارند.
• قادر به شناخت و شناسایی کمبودهای خود درزمینه‌های گوناگون نیستند.

طبیعی است که ما هم در برخی شرایط، دچار اثر دانینگ کروگر شویم، یعنی زمان‌هایی پیش بیاید که نسبت به ناتوانایی خود درک درستی نداشته باشیم. اما مشکل دقیقا از جایی شروع می‌شود که فرد به شکل غیرقابل‌کنترلی نسبت به ناتوانایی‌های درونی خود ناآگاه باشد و حالت خودخاص‌پنداری و یا خودشیفتگی به وی دست دهد. اینکه چنین مشکلی ممکن است برای چه افرادی به وجود آید، پرسشی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

• چه کسانی ممکن است به اثر دانینگ کروگر مبتلا شوند؟

پیش‌تر اشاره کردیم که همۀ ما ممکن است دچار این حالت شویم. اما درجات آن متفاوت است که ایرادی هم ندارد، زیرا برای همۀ ما یک نقطۀ مبهمی دربارۀ خودمان وجود دارد که شاید نسبت به شناخت آن ناتوان باشیم و یا ندانیم که چنین کمبودهایی در درون ما نیز وجود دارد. اما چنانچه این مورد در تمامی زمینه‌ها رخ دهد و یا بیش از حد معمول باشد، فرد دچار اثر دانینگ کروگر شده‌است. شاید این مثال را شنیده باشید که افرادی که علم کم و دانسته‌های اندکی دارند، حرف بیشتری برای گفتن دارند. این افراد نه تنها در شناخت ناتوانی خود ضعیف‌اند، بلکه نمی‌توانند توانمندی‌های دیگران را ببینند و درک کنند. همین موضوع است که بیشتر از هر چیز سبب خودبرتربینی آن‌ها می‌شود.

اجازه دهید که این موضوع را با ذکر مثالی روشن کنیم. فرض کنید پزشکی در رشتۀ کاری و تحصیلی خود بین همۀ پزشکان همکار خود سرآمد و شناخته‌شده باشد. اگر چنین فردی ادعا کند که می‌تواند در سایر رشته‌‎های علمی و هنری و ... هم اظهار نظر کند، وی دچار اثر دانینگ کروگر شده‌است.

چگونه از اثر دانینگ کروگر پیش‌گیری کرده و از وقوع آن جلوگیری کنیم؟

متأسفانه نمی‌توان جواب ساده و صریحی به این موضوع داد، زیرا تغییر دادن این گونه افراد به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. اما شاید کارهایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم کمک کند تا این مشکل تا حدی کمتر شده و به حداقل برسد.

• هرازگاهی از دیگران بخواهید شما را نقد کنند و دربارۀ توانمندی‌های شما نظر صادقانه دهند.

• هرگز فکر نکنید که همه چیز را فراگرفته و اکنون در جایگاه کامل و در پلۀ آخر قرار دارید، بلکه از مسیر یادگیری دور نشده و همواره خود را تحت آموزش قرار دهید.

• همیشه افرادی که از شما توانمندتر و قوی‌تر هستند را مدنظر داشته باشید، به این ترتیب می‌توانید تصویر واقعی‌تری از خود پیدا کنید.

جمع‌بندی

اگر به موضوعات این‌چنینی، یعنی مطالعه دربارۀ اثر دانینگ کروگر و یا مهارت‌های کاری، توسعه فردی و ... علاقه‌مندید، یا به‌عنوان مثال مایلید بدانید که قرارگرفتن تحت آموزش‌های مختلف چه مزیتی دارد و یا علاقه‌مند به دانستن تبعات سپاسگزاری هستید، دانشگاه کسب و کار به آدرس الکترونیکی http://businessuni.net/ وب‌سایتی است که می‌تواند مطالب خوبی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهد زیرا این دانشگاه، رسانه‌ای تخصصی در حوزۀ کارآفرینی است که تمامی موضوعات مرتبط با کارآفرینی را پوشش می‌دهد.

Businessuni.net رسانه تخصصی کارآفرینی و استارتاپ