قبل از آغاز سال 99 میتوانستیم یک بازار پرتنش را برای صنعت خودروی کشور پیشبینی کنیم. نابسامانیهای اقتصادی، بیثباتی نرخ ارز و برخی عوامل دیگر همه را متقاعد کرده بود که بازار خودرو در سال 99 فرازوفرودهای فراوانی خواهد داشت. شیوع ویروس کرونا باعث شد که نهتنها پیشبینیها تحقق یابد بلکه شاهد تنشهای بیشتری در بازار خودروی کشور در سال 99 باشیم. هرچند هرچه به پایان سال نزدیک میشدیم، بازار، ثبات بیشتری را تجربه میکرد. در این مقاله سعی می کنیم نگاهی به بازار خودروی کشور در سال 99 داشته باشیم و آن را موردبررسی قرار دهیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
سال 99 و چالش مقابله با تبعات بحران بازار خودرو در سال 98
صنعت خودروی کشور در سال 98 بحران کمسابقهای را تجربه کرده بود. انتقال این بحران از سال 98 به سال 99 نیز بسیار محتمل به نظر میرسید و اینچنین نیز شد، بهطوریکه بدهیهای سرسامآور شرکتهای خودروسازی و ناتوانی آنها در تحویل خودروها به مشتریان، وجود تقاضای غیرواقعی در بازار به منظور سرمایهگذاری، نقدینگی بسیار پایین، روند عجیب و کنترلنشده قیمتها و بسیاری عوامل دیگر، صنعت خودروی کشور را به یک صنعت ساکن و بیحرکت تبدیل کرده بود؛ اما با ورود به سال 99 و گذشت زمان، با توجه به اقداماتی که در زمینه تولید انجام شد، صنعت خودرو جانی دوباره گرفت و توانست قدمهایی روبهجلو بردارد.
با همکاری قطعهسازان داخلی بسیاری از نیازهای خط تولید برطرف شد و شرکتهای خودروسازی توانستند خودروهای ناقص خود را تکمیل کنند و به مشتریان تحویل دهند. همچنین، تصمیمات مهمی از سوی نهادهای نظارتی اتخاذ گردید، بهطوریکه دست واسطهگران تا حد زیادی از بازار خودرو کوتاه شد.
بر اساس آنچه مرکز آمار ایران گفته است، صنعت خودروی کشور نقش اساسی را در رشد اقتصادی کشور در سال 99 داشته است. اقتصاد کشور که در سال 98 در برخی مقاطع زمانی ازجمله در فصل پاییز رشدی منفی را تجربه کرده بود، به لطف صنعت خودروی کشور توانست که در زمان مشابه در سال 99 رشد 1.3 درصدی را به ثبت برساند. درواقع صنعت خودروی کشور در سال 99 نهتنها توانست که خود را با توجه به شرایط ویژه و سخت این سال از تنگنا نجات دهد بلکه سهم بزرگی در رشد صنعت کشور ایفا کرد.
تعطیلی نمایشگاهها و مراکز شمارهگذاری در آغاز سال
در همان ماه اول سال 99 طبق دستوری که ستاد مبارزه با کرونا صادر کرد، تمام نمایشگاههای خودروی تهران و مراکز شمارهگذاری تعطیل شدند. تعطیلی مراکز شمارهگذاری عملا به این معنا بود که امکان تعویض پلاک برای خریداران وجود ندارد و بدین ترتیب کرونا اولین اثرات منفی خود را بر بازار خودروی کشور گذاشت. در همین زمان در سایتهای اینترنتی و بهطورکلی فضای مجازی، قیمت روز خودرو دائما در حال افزایش بود، بهطوریکه در برخی موارد، اختلاف قیمت بین خودروی کارخانهای و بازار تا 80 میلیون افزایش یافت.
در میانه ماه دوم سال، بازار در حالت رکود تورمی قرار گرفت. با اینکه پیشبینی میشد که به دلیل شیوع بیماری کرونا، قیمتها کاهش یابند اما در بازار خودروی ایران برخلاف سایر نقاط جهان قیمت روز خودرو دائما در حال افزایش بود. شاید علت اصلی صعودی شدن قیمت خودرو در این بازه زمانی را بتوان عرضه پایین خودرو در بازار عنوان کرد. طی جلسهای که در 22 اردیبهشت سال 99 برگزار شد، مقرر گردید که قیمت روز خودروهای شرکتهای سایپا و ایرانخودرو به ترتیب 23 و 10 درصد افزایش یابد و قیمت روز خودرو در بازار نیز 10 درصد بیشتر از قیمت روز خودروی کارخانهای لحاظ شود. این تصمیمات بهطور کامل در بازار خودرو اجرایی نشدند اما توانستند که تا حدی بازار را به سوی نزولی شدن سوق دهند.
ریزش بازار بورس و افزایش قیمت پراید تا 100 میلیون در فصل تابستان
در اواخر فصل بهار قیمتها به شکل کمسابقهای بالا رفته بودند و کارشناسان پیشبینی کردند که امکان افزایش قیمتها دیگر وجود ندارد اما برخلاف این پیشبینیها تا اواسط تابستان قیمتها به شکل سرسامآوری افزایش یافتند؛ اما در این زمان به دلیل رکودی که بر بازار خودرو حکمفرما شده بود بالاخره روند صعودی قیمتها متوقف شد و بازار به یک ثبات نسبی و البته متزلزل رسید. ثبات بهدستآمده تنها یک ماه دوام داشت و دوباره از اواسط شهریورماه روند صعودی قیمتها را شاهد بودیم، بهطوریکه قیمت روز خودروی پراید در این بازه زمانی تا 100 میلیون تومان نیز افزایش پیدا کرد. یکی از علل اصلی این افزایش قیمت ریزش بازار بورس بود. با ریزش بازار بورس که در آن مقطع زمانی سرمایههای فراوانی را به سمت خود کشانده بود، پیشبینی افزایش قیمتها کار سختی به نظر نمیرسید.
سیر پر فرازوفرود قیمتها در فصل سوم سال
در سیزده مهرماه، زمانی که رئیسکل بانک مرکزی صحبتهایی در مورد تامین ارز موردنیاز بازار انجام داد، قیمتها روندی نزولی به خود گرفتند اما از پایان همین ماه دوباره قیمتها افزایش یافتند. اواسط ماه آبان بود که خودروسازان مجوز افزایش قیمت را دریافت کردند و همین موضوع باعث کاهش قیمت روز خودرو شد، بهطوریکه در روزهای پایانی این ماه، کاهش 20 تا 25 درصدی را در قیمت برخی خودروها شاهد بودیم. کاهش نرخ ارز نیز در روند نزولی قیمتها در این بازه زمانی تاثیرگذار بود.
روزهای آرام بازار خودرو در پایان سال
روند نزولی که از آبانماه آغاز شده بود، در فصل زمستان نیز ادامه پیدا کرد، بهطوریکه در روزهای پایانی سال در برخی خودروها کاهش 35 درصدی قیمتها را شاهد بودیم. در ماه پایانی سال، بازار خودرو روزهای کم جنبوجوشی را پشت سر گذاشت، مشتری زیادی برای خودروها وجود نداشت و معاملات کمی در بازار خودرو انجام شد. ثبات نسبی نرخ ارز باعث شده بود که مشتریان تمایل چندانی به خرید خودرو نداشته باشند زیرا افراد تصور میکردند که ثبات نرخ ارز میتواند نشان از کاهش این نرخ در روزهای آینده باشد.
رخدادهای مثبت صنعت خودروی ایران در سال 99
در اوایل سال 99 خودروسازان توانستند با استفاده از محصولات ساختهشده در داخل و بهبود نقدینگی تااندازهای بر تاثیرات تحریم و شیوع ویروس کرونا فائق آیند، بهطوریکه میزان تولید خودروسازان با وجود مشکلات عدیدهای که وجود داشت، افزایش پیدا کرد. همچنین در سال 99 پروژه تولید دو خودروی جدید از دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور نیز کلید خورد. خودروی تارا که جزوی از پروژه k132 بود، در سال 99 توسط شرکت ایرانخودرو وارد چرخه تولید شد. گفته میشود که بیش از 100 شرکت داخلی در ساخت قطعات این خودرو با شرکت ایرانخودرو همکاری کردهاند. علاوه بر این، شرکت خودروسازی سایپا نیز با معرفی خودروی شاهین، خودروی جدیدی را به بازار خودروی کشور ارائه کرد.
همچنین، در روزهای پایانی دیماه 99، یک پیشرانه سهسیلندر با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت معرفی و رونمایی شد. مصرف سوخت این پیشرانه معادل 5 لیتر در هر 100 کیلومتر است و میزان آلایندگی آن نسبتا پایین است و با اهداف استانداردی محیط زیستی یورو 6 مطابقت دارد.
سخن پایانی
میتوان وضعیت بازار خودروی ایران را در سال 99 به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول مربوط به نیمه اول سال که پرفرازونشیب بود و بسیار پرتنش پشت سر گذاشته شد و بخش دوم که در فصول پاییز و زمستان قرار داشت و دورانی نسبتا باثبات و آرام برای بازار خودروی کشور محسوب میشد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و امیدواری به برقراری ارتباط هر چه بیشتر با بازارهای خارجی میتوان انتظار روزهای بهتری را برای بازار خودروی کشور در سال 1400 داشت.
منبع: همراه مکانیک
- 61 رؤیت